Testament własnoręczny a notarialny – jakie rozrządzenie brane jest pod uwagę w przypadku istnienia kilku dokumentów?
Warto zacząć od wyjaśnienia, że testament holograficzny (własnoręczny) to odręcznie spisana ostatnia wola testatora, uczyniona bez obecności notariusza. Nie wymaga to także obecności świadków czy innych osób. Natomiast testament notarialny jest to dokument zawierający rozrządzenie na wypadek śmierci zgodny z ostatnią wolą testatora, sporządzony w formie aktu notarialnego.
Który testament jest najważniejszy?
Testament odręczny czy testament sporządzony u notariusza? Ostatnio Klient zwrócił się do mnie z pytaniem, czy testament notarialny jest ważniejszy od własnoręcznego. Odpowiadając na to pytanie należy podkreślić, że testament własnoręczny i testament notarialny mają taką samą moc prawną. Ogólna zasada dotycząca tego, jakie rozrządzenie brane jest pod uwagę w przypadku istnienia kilku dokumentów, brzmi: znaczenie ma testament spisany później. Nie istnieje natomiast taka prawidłowość jak przewaga testamentu notarialnego nad własnoręcznym pod względem mocy prawnej samej w sobie. Można bowiem po sporządzeniu testamentu notarialnego spisać testament własnoręczny, odwołując tym samym wcześniejszy testament notarialny.
Sytuacja, kiedy wcześniej sporządzony testament (notarialny czy odręczny) „wygra” ze spisanym później może wynikać nie tyle z formy konkretnego testamentu a tego, że późniejszy testament zostanie uznany za nieważny i wobec takiej oceny moc uzyska ten spisany wcześniej. Na marginesie warto nadmienić, że w przypadku gdy unieważnienie testamentu A i nadanie mocy testamentowi B wpłynie na odsunięcie Cię od dziedziczenia, możesz rozważyć możliwość dochodzenia zachowku. więcej o zachowku przeczytasz tutaj
Testament z wyżej wymienionych względów może okazać się nieważny. Dlatego też zadbaj o warunki formalne dokumentu tak aby już na starcie czynność ta nie była „wątpliwa”.
Jak napisać testament?
Cały testament należy napisać własnoręcznie. Testament sporządzony co prawda samodzielnie, ale wydrukowany i jedynie własnoręcznie podpisany, uznany zostanie za nieważny. Własnoręczny musi być również podpis znajdujący się POD treścią rozrządzeń. Wszelkie dopiski znajdujące się poniżej czy też podpis znajdujący się np. na początku, wpłynie na utratę mocy prawnej ostatniej woli. Oprócz podpisu – pamiętaj również o opatrzeniu testamentu datą.
Treść testamentu powinna bardziej skupiać się na tym KOMU chcesz przekazać majątek (ewentualnie oznaczając ułamkowo w jakiej części). Nie musisz oznaczać jakie konkretnie składniki tego majątku chcesz przekazać poszczególnym osobom. Jeśli jednak chcesz przekazać poszczególny składnik oznaczonej osobie, możesz skorzystać z tzw. zapisu, umieszczając w treści testamentu zobowiązanie spadkobierców do wydania danej osobie określonego składnika majątku.
W prawie polskim istnieje zakaz sporządzania testamentów wspólnych. W kontekście ewentualnej możliwości podważania testamentu należy wskazać, że testator musi być osobą mającą pełną zdolność do czynności prawnych. Ponad to oświadczenie tej osoby nie może być dotknięte wadami oświadczenia woli. Wadę taką jest np. stan wyłączający świadome albo swobodne powzięcie decyzji przez spadkodawcę. Ma to miejsce często np. w przypadku poważnych chorób zaburzających tę świadomość, zażywania silnych leków.
Testament własnoręczny – wzór
Przykład prostego rozrządzenia testamentowego:
miejscowość,data
Ja, niżej podpisany … (imię i nazwisko spadkodawcy), syn … (imiona rodziców), PESEL … (numer PESEL), urodzony … (data i miejsce urodzenia) oświadczam, że do całości spadku powołuję swoją córkę … (imię i nazwisko spadkobiercy), córkę … (imiona rodziców), PESEL … (numer PESEL), urodzoną … (data i miejsce urodzenia).
podpis (imię i nazwisko)
Decydując się na spisanie swojej ostatniej woli w mniej lub bardziej skomplikowany sposób czy też oceniając swoją sytuację jako spadkobiercy warto zasięgnąć porady specjalisty.
Ewa Mrozik
adwokat